A Cortiza

O Mesón Santomé “ Coidando que estes gardas fosen homes de boa opinión, fama e  costumes.” Isto era mais ou menos o que viña a dicir a ordenanza ditada alá polo  século XVIII cara a figura do garda rural, encargados de denunciar aos que  cortaban piñeiros, plantaban lume os montes e, mais que nada, aos que  metían a pastar o gando nas fincas dos outros. Pertencían ao persoal de seguridade privada, o que quere dicir que eran  os propietarios rurais os que os nomeaban si o vían conveniente para a  custodia das súas propiedades. Entre todos chegaban a un acordo para  pactar as condicións que mais lle conviñan as dúas partes. En Santomé hai recordos de tres: Mario, Fankin e Secundino do Mesón. Fankin era da Bouza pero casárase en Santomé onde tamén exercía de  garda, traía unha especie de mosquetón as costas, chamábanlle tercerola,  non sei si chegou a usala algunha vez, pero debía de impoñer certo  respecto a hora de enfront...

As Airas -- o -- Non busco máis, dixo a moza Odiliña, cando viu a Manoel en Santo Tomé. Aquel mozazo feitiño e bo home, sentado á conversa ao pé da cociña. De Souto, coa maleta ó lombo viña. Levaba a Mina e achegouse ó lume, a súa michiña hai dous días que non come e cheirou o Pitís, que veu axiña. Natal vinteún, do inverno o primeiro. Festa de Santomé, días cos parentes. Soños e ilusións de amor verdadeiro. Canta irmandade e xantares quentes, música de abondo, gaita e pandeiro. Sempre alegría e corazóns ardentes. -- o -- Susana Seivane No Santo Tomás do 2019 Foto : / As Airas 2006, Manolo Xereque Moradella editora