Dito 122 : De Ensenada aos nosos días
A
táboa que aparece na cabeceira do escrito, fai referencia ao seguimento dunha
familia que existiu en Santomé desde fai xa mais de tres centos anos e, na que
algúns dos seus descendentes aínda se poderían identificar a día de hoxe.
Podíase haber elixido outra calquera das mais de cincuenta que vivían por eses
tempos no lugar pero si se escolleu esta sería, entre outras cousas, porque
resultou ser a menos difícil á hora de rebuscar o parentesco dos seus descendentes
debido a que o seu primeiro apelido, (Estevez), sobrevive no tempo grazas a que
sempre se iría sucedendo nalgún dos herdeiros do xénero masculino.
O
interese que puidera ter esta publicación para a maioría da xente podería ser
moi pouco. Mentres que sería sempre un dos retos que me propuxera desde que
fora consciente da existencia do Catastro de Ensenada, (ano 1.752), realizado
na Xurisdición de Cartelle, onde por suposto, se incluía o lugar de Santomé. Nalgunha
publicación anterior deste blog: O
Catastro de Ensenada, (25/04/2022) ou Os
Devanceiros, (29/08/2022), xa se facía algunha referencia o pormenorizado e
meticuloso inventario de nomes de veciños coas súas casas, número de fincas coa
súa localización e extensión, así como a cantidade de gandos que posuían. Un
desafío sería entón conseguir vincular algunha daquelas familias con outras
existentes a día de hoxe.
Sempre segundo o Catastro de Ensenada, Pedro
Estevez era carpinteiro, contaba sesenta e dous anos, estaba viúvo e vivía con
dous fillos, aínda que chegara a ter seis. Un deses fillos, Gabriel de trinta
anos, estaba casado. O menor, de once anos, chamábase Tomás e sería o que mais
contribuíra en sementar o apelido Estevez por todo o territorio cos
once fillos que chegara a parir a súa muller Xosefa. No capítulo dos Devanceiros xa se collía como referencia
a este propietario, entre outras cousas, porque tiña oitenta e dúas colmeas
preto do regueiro da Ponte das que, algunhas, aínda se poden recordar hoxe.
Aparte da súa profesión, a familia de Pedro era propietaria de corenta e
sete fincas, unha casa de planta alta con cuarto, habitacións, cociña e cortes
para o gando. Separadas desa, tiñan dúas casas terreas con parra e un palleiro.
Ademais, de gando tiñan dous porcos, sete ovellas e dous bois. Esta non sería a
única familia de Santomé cun patrimonio parecido naqueles tempos, pero moitas
mais non debería de haber. Aparte do económico, tamén estaría o seu estado social.
Tanto Pedro como seus fillos Gabriel e Tomás, acompañados das súas mulleres,
aparecen en varias actas de bautismo apadriñando a recen nacidos e, como xa se
ten comentado outras veces, a costume de buscar padriños acomodados xa sería
habitual.
Dicir que, o que mais espertara a miña curiosidade por vincular algunha
daquelas xentes coas que existimos agora, sería emparentalas con algún dos
dezaseis Oleiros (que facían olas de
barro), rexistrados no catastro de 1.752. No apartado de Pedro non fala nada de
que tivese que ver coas olas pero a muller de Tomás, Benita Ferro, era filla de
Pascual Ferro e, este si que aparece como un daqueles artesáns. Ao mellor hai
mais sorte e conséguese nalgún outro capítulo.
Nunha aldea na que, nos seus momentos da súa maior poboación, non
pasaría dos trescentos cincuenta habitantes, case todos acabaríamos tendo algún
tipo de parentesco ao longo de tantos anos. Cando se publicou o capítulo que
falaba de Pedro Estevez aínda non se sabía quen podían ser os seus descendentes
na actualidade. Hoxe aquí, só se segue a rama de Tomás e por aí sábese que
algúns dos que levan ese apelido fóronse para Arxentina, tiveron familia e alá
quedaron, que outro casou cunha muller de Baldaríz e que os seus dous fillos
viviron na Bouza e tamén se sabe que, mesmo sen levar ese apelido e que nos
separasen sete xeracións, eu tamén acabaría sendo un dos herdeiros desa liñaxe.
Rastrear a rama que corresponde a Gabriel quedará para outro día, dicir
só que algún dos seus descendentes andaron polo Brasil e habitaron nos
Canastros.
.jpg)
