Dito 74 : A druidesa do Valiño

 
Pedra laxe


A druidesa do Valiño

 

Xa facía uns días que o pai de Eladio lle andaba dicindo que tiña que ir con el a reforzar o valado da viña do Valiño porque a veces saltaba o gando que andaba solto no monte e comíalle os follatos das cepas. Cando foron encontráronse con que non había pedra dabondo e tiveran que recorrer a buscala no monte que tiñan na cabeceira da viña. Ao pai dábaselle bastante ben facer os valados e díxolle ao seu fillo que fora carrexando a pedra do monte que el xa iría asentándoa.

Eladio empezou collendo as pedras que lle quedaban mais preto pero cada vez eran mais escasas e pequenas e seu pai protestáballe porque non valían para o que el necesitaba. Contra a cima do monte sempre houbera unha morea de pedra que, co tempo, fora sendo cuberta dunha capa de terra e toxos con mangurro. Eladio colleu un sacho e comezou a escarvar para ver o que había debaixo e non tivo que esperar moito para ver que alí estaban as boas pedras para o valado, pero había que desenterralas e quitarlle a terra o que ía levar mais tempo e mais traballo.

Despois de quitar a primeira capa de pedras con terra, Eladio notou que había outras debaixo, como si fosen escollidas por alguén, ademais mantiñan un orde de colocación que semellaba un tellado de lousas de laxe. Cando quitou unha daquelas lousas, debaixo apareceu un oco que se ía estendendo ao longo das outras, algunhas xa aplanadas polo peso soportado durante anos. Como tiña medo que houbera unha cobra ou calquera outro bicho que puidese picalo, Eladio empezou a remexer co mango do sacho para ver o que puidera haber naquel habitáculo, hasta que descubriu unha pedra pulida coa forma dunha rosquilla cun burato no medio.

Cando Eladio chegou a casa e lle mostrou a seus pais o que había atopado, súa nai díxolle que fora ver a Don Basilio, o cura, que aquilo parecía algunha cousa da relixión ou do demo; seu pai díxolle que había que tapar todo e non contarllo a ninguén, que seguro que acabarían estragándolle a viña que valía moito mais que todo o que podía valer aquela cousa, fose o que fose, e súa irmán Odila díxolle que falara con Don Antonio da Costa, o mestre de Santomé, que sempre estaba a falar da  prehistoria e dos nosos antepasados. 

Para tranquilizar a súa nai, Eladio foi primeiro falar co cura e mostrarlle a pedra atopada pero sen contarlle como a había encontrado, este apenas lle deu importancia, solo dixo que non era nada que tivera que ver coa igrexa nin coa relixión católica e que mais ben parecía un xoguete ou o capricho dalgún artesán da pedra, iso si, moi ben traballada.

Non faría o mesmo o que fora seu mestre e da súa irmán, Don Antonio despois de mirar detidamente o obxecto e pararse consultando algún libro de símbolos antigos, díxolle que tiña a sensación de que aquelo podía ter un significado de suma importancia, que debía de haber representado algo nalgunha cultura dunha civilización moi antiga e que non lle sorprendería que tivera algo que ver coa maxia ou con algún rito de tipo funerario, en calquera caso, dixo, habería que furgar mais no lugar onde apareceu para ver si había mais pistas.

O mestre aconsellou a Eladio de que lle fixera unha visita a tía Maravilla e que lle ensinara o esferoide, que probablemente ela soubera algo mais ca el.

 - Pero, ¿a tía Maravilla non e unha meiga?

 - podía ser, ¿e ti non sabías que Meiga en latín quere dicir “magicus”?

 - ¿e iso que é, que fai maxia?

 - en todo caso que ten poderes extraordinarios e máxicos e, ao mellor, para explicar o orixe da  túa pedra, pode facelo ela mellor que ninguén.

A tía Maravilla era vidente, curaba o mal de aire, o mal de ollo, o enganido, o tangaraño e a paletilla caída; tallaba o coxo, quitaba verrugas, sabaños e hasta os toromelos dos ollos. Para algún destes males utilizaba herbas, cinza, pedras e fregas con auga de herbas que ela mesma preparaba; o que nunca quixera facer fora “preparados” para namorar, e menos ritos que tiveran que ver con algo do demo. 

Cando Eladio vai a visitala, a tía Maravilla non amosa ningunha sorpresa co que lle mostra pero dille que cometeu un erro grave ao desterrala e limpala da terra que posuía, xa que o mais importante para saber o orixe e o tempo que podía ter estaba no que a rodeaba, e que así non podía facer gran cousa. Como Eladio xa se levantaba para marcharse, ela díxolle:

 - ¿ti es de Terzas, non?

 - son, si señora

  - e es o fillo de Aquilino e mais de Rosa

  - pois si que son, si

  - non me pareces mal rapaz, pero andas cunha moza que non che convén nada

  - ¿e logo, vostede como sabe todo iso?

  - tamén sei de alguén que fai tempo que anda detrás de ti e ti non lle fas ningún caso

  - pois xa sabe moito mais ca min, ¿e quen e ela si se pode saber?

  - iso vas ter que pescudalo ti mesmo cando aprendas a mirar á xente aos ollos e non a boca, como levas facendo dende que chegaches e te sentaches diante de min.

  - Mira, a boca pode dicir cousas moi bonitas e moi boas pero nunca saberás si son certas ou non, mentres que os ollos nunca amenten porque os ollos non saben mentir.

  -¿Desfixestes o túmulo onde encontraches isto?, dixo a tía Maravilla mostrándolle o redondel

  -¿Que é un túmulo?, preguntou Eladio

  - un túmulo e un montón de terra ou pedras levantado sobre unha tumba

  - ¿quere dicir que onde estaba isto había unha sepultura?

  - si non alí mesmo, tiña que estar moi preto, e a única maneira de sabelo e ir alí antes de que sigades escarvando mais

  - ¿lévasllo contado  a moita xente?

  - a pedra ensineilla a uns cantos pero do lugar solo sabemos meu pai e mais eu

 - vale, pois mañá a hora de durmir a siesta para que non ande xente por alí, lévasme ao sitio sen contarlle a ninguén do que falamos aquí. E con isto a tía Maravilla levantouse dándolle a entender a Eladio que non había nada mais que dicir.

Don Antonio da Costa non se sorprendeu cando veu vir a Eladio cara a súa casa poucos días despois de haber estado alí co problema que o traía de cabeza. Cando chegou mandouno sentar ao seu lado no corredor onde se atopaba e preguntoulle como lle fora o outro día coa tía Maravilla. Eladio entregoulle un paquete envolto con papel de estraza e díxolle:

- tome, léveo o museo lóxico ese que a min non me ten dado mais que problemas

- arqueolóxico, museo arqueolóxico de Ourense, díxolle o mestre

- pois iso, léveo alí cando queira

- pero entón, ¿que foi o que pasou cando fostes a ver o túmulo?

- pasou que a tía Maravilla está como unha cabra, respondeulle Eladio

- home, non será para tanto, pero conta, conta

- mire, cando fun a súa casa xa me empezou a dicir que eu estaba a saír cunha moza que non me conviña, e que había outra que facía tempo que andaba detrás de min e que eu non me decataba porque non sabía mirar á xente aos ollos, e claro, eu fora alí para que me falara da pedra e saíume con todo iso, pero o peor veu o día que fomos a Terzas a ver o tumulto ese.

- o túmulo, chámase túmulo; ¿entón que foi o que aconteceu alí? que xa me estás intrigando

- cando chegamos a tía Maravilla quitou unhas varillas que parecían de cobre dun saco que levaba, e colléndoas polas puntas empezou a andar moi a modo por todo o montón de terra  levándoas sempre diante dela a altura da barriga, aínda que a veces se levantaban e case lle daban na cara; cando era así, facía unha marca co pé na terra, hasta que acabou dando a volta completa

- non sabía eu que a tía Maravilla tamén dominaba a radioestesia, comentou o mestre

- ¿e iso que e?, preguntou Eladio

- e unha facultade especial que se atribúe a determinadas persoas de poder percibir as radiacións electromagnéticas; utilízase para descubrir mananciais, xacementos subterráneos e outro tipo de enerxías que elas solas son capaces de percibir por ter unha sensibilidade maior que a maioría dos mortais; pero ti segue, segue a contar que parece interesante.

- despois do mesmo saco quitou un pano de tela atado cun nó, que cando o desatou e estendeu no chan apareceron unha chea de pedras pequenas e algo que semellaban osos de animais; logo foi ao burato onde aparecera a pedra e comezou a apañar con moito coidado algunhas das cousas que había por alí e púxoas ao lado das que tiña no pano; entón empezou a coller as pedras e os osos coas mans e tiralos como si foran dados ao mesmo tempo que murmuraba unhas palabras que eu non fun capaz de entender

- debía de estar invocando aos espíritos dos alí enterrados para poderse comunicar con eles, pero ti segue, segue

- cando xa levaba un pouco con aquilo, quedouse parada coas palmas das mans encima do que apañara na fosa e empezou a tremer e ter espasmos, de golpe levantouse e púxose a bailar arredor do montón de terra como si fose unha moza de quince anos ao mesmo tempo que falaba e cantaba nunha lingua que eu nunca oíra, ademais cambiaba a voz de muller para a de home, mais forte ou mais baixa; despois de dar varias voltas con aquela danza, parou de golpe e caeu fulminada como si lle dera un infarto.

-  se ve que alguén a induciu ao transo e non era consciente de si mesma, e cando falaba noutra lingua e con outra voz, estaba seguindo as instrucións da “persoa” que a tiña posuída neses momentos ¿e ti que fixeches?

- eu asusteime porque pensei que morrera xa que tocáballe e chamábaa polo seu nome pero non se movía nin respondía a chamada, así estivo uns minutos hasta que empezou a moverse pouco a pouco e incorporarse con moito traballo; cando conseguiu poñerse de pé e falar, empezou a recoller as cousas e metelas no saco e solo dixo: era unha ruidesa e a súa nena recen nacida, deberías tapar o oco e deixalo o mais parecido a como estaba antes, e lévalle a pedra a Don Antonio para que a leve ao museo arqueolóxico; e con isto púxose a andar de volta para a casa.

- ¿e ti non lle preguntaches mais nada?

- eu quería, pero quedeime sen fala hasta que ela xa estaba algo lonxe, e tampouco fun capaz de seguila, o que non sei e o que quixo dicir con aquilo da ruidesa e a súa nena

- diría druidesa, a muller dun druída, corrixiuno o mestre

- ¿e iso que quere dicir?

- os druídas eran unha especie de sacerdotes, filósofos, xuíces e magos que viviron desde uns séculos  antes de Cristo hasta poucos séculos despois; crían na supervivencia da alma e tamén na súa reencarnación. A muller do druída era a druidesa e axudábao nas súas cerimonias.

- ¿e que se lle perdera a un mago deses e a súa familia en Terzas?, preguntou Eladio

- aínda terían que pasar centos de anos para que existira Terzas e todos os pobos de por aquí arredor. O mais que podía haber naqueles tempos por estas terras, sería uns camiños para comunicarse polos diferentes asentamentos (castros celtas), que era onde se xuntaban e vivían en pequenas poboacións aquelas xentes. Pensa que moi preto de aquí estaba o castro de Vilela e había outro en Trelle e en Vilar de Vacas. Si e verdade o que che contou a tía Maravilla, puido pasar que por aquí pasara un deses camiños, que a druidesa se puxera de parto no Valiño e que non puideran sobrevivir nin ela nin a nena, quedando as dúas enterradas no túmulo que ti acabaches descubrindo despois de mais de 2.000 anos.

- ¿e que facía a rosquilla de pedra no sitio?

- podía ser un amuleto, unha peza que usaban para os seus ritos relixiosos ou de maxia, ou algún símbolo que pertencera e representara a súa tribo.

 Despois de saír da casa de Don Antonio da Costa, Eladio dirixiuse a casa da tía Maravilla para  pagarlle os seus “honorarios” e mirar como andaba. Como na casa non había ninguén, sentouse na escaleira para esperala cando viu que baixaba pola rúa unha moza do lugar coa que tiña botado algún baile nas festas de por alí; cando esta se estaba aproximando díxolle:

  - e logo, ¿que fas ti aquí?, non terás algún mal

  - pois si, díxolle Eladio, ando con mal de amores

  - non sexas pailán, o que che sobran a ti son amores

  - e ti que sabes, ao mellor estas equivocada

Eladio deuse conta de que a estaba a mirar aos ollos, que a moza lle sostivo a mirada un pouco hasta que baixou a vista e se puxo colorada e acordouse do que lle había dito a tía Maravilla

- ¿e ti para onde vas?, acabou preguntando

- vou buscar unhas patacas novas e uns guisantes a Subilleira, mira velaí che ven a tía Maravilla a ver si che acerta co remedio, díxolle a moza despedíndose.

  - Ola rapaz, ¡aprendes pronto eh!, dixo a muller saudándoo

  - non sei de que me fala, pero como vostede ve o que outros non vemos; eu solo a estaba esperando para pagarlle o que lle debo e ver como andaba

  - a min non me debes nada, eu solo che fixen un favor e si ti me queres facer outro pódesme cavar a viña da Subilleira que xa lle empezan a saír as herbas, do resto eu ando ben

  - polo de cavar a viña non se preocupe, como si quere que tamén lle de o sulfate, pero tenme que dicir onde queda que eu non o sei

  - mira, non tes mais que preguntarlle a Elba, xa que queda xusto ao lado da súa horta, ¿non ías ir agora por alí axudarlle a coller as patacas e os guisantes

  - non tiña pensado, pero si e para que me ensine a viña, podo ir

  - non che digo eu que aprendes demasiado rápido.
 

O esferoide perforado do Valiño
(Cartelle, Ourense)

 

Texto por Luis de Olimpia




Moradelha editora



Publicacións populares deste blog

Dito 122 : De Ensenada aos nosos días

Dito 113 : Familias, casas e cousas (IX)

Dito 118 : Familias, casas e cousas (XIV)

Dito 121 : O mellor e único amigo do Tolo

Dito 115 : Familias, casas e cousas (XI)

Dito 106 : Familias, casas e cousas (IV)

Dito 112 : Familias, casas e cousas (VIII)

Dito 87 : O que se sabe e o que se supón que poido pasar

Dito 116 : Familias, casas e cousas (XII)

Dito 117 : Familias, casas e cousas (XIII)