Dito 121 : O mellor e único amigo do Tolo
O mellor e único amigo do Tolo
Piloto espertárase aquela noite cun forte
cheiro a carne chamuscada. Ao principio non sabía de onde podía vir aquela
peste nin cal sería a súa orixe. El atopábase, como todas as noites despois de
cear, deitado aos pés do seu amo e arrimado á cociña de ferro que sempre se
intentaría manter quente nos meses de inverno. Ao incorporarse e mirar cara o
seu dono, decatouse de que este permanecía sentado no seu banco de sempre,
pegado ao ferro da cociña e coa cabeza inclinada para aproveitar mellor a
calor, pero había algo raro na súa posición que lle chamara a atención.
A
súa postura de costume era cruzar os brazos e apoialos no pasamáns de cobre descansando
a cabeza neles e sempre algo separado do fogón. O que o can estaba a ver agora
eran os brazos do home caídos, deixando así que a súa cabeza repousara cara
abaixo no ferro quente da cociña provocando, desta maneira, que a súa carne se
estivese queimando e, de aí aquel desagradable cheiro.
Piloto vivía con Antón desde que era un
cachorro e, o seu apego fixérase tan forte que agora resultáballe imposible
imaxinar quedarse sen el. Seu amo xa levaba varios días advertíndolle dos
perigos dun can ao quedarse só: tratar de procurar comida, evitar agresións
doutros cans ou de veciños que quixeran facerlle dano, incluso que intentasen
envelenalo para desfacerse del.
A verdade era que el tampouco tomara moi
en serio todo aquilo, e menos que iso pasase algún día, pero agora estaba a
darse conta de que esa situación podía haber chegado ao ver a seu dono que non
se movía nin respondía as súas chamadas de atención. Intentárao rascándolle
cunha pata nas súas pernas e seguía sen moverse, nin sequera reaccionaría a uns
ladridos que acababa de facer. Aínda era de noite, apenas tiña comida nin auga,
a seu amo acababa de ocorrerlle algo grave e poderían pasar días sen que ninguén
do lugar se decatase.
Antón emigrara á Arxentina, reclamado por
uns tíos, cando aínda non cumprira os dezaoito anos. Alí botaría unha temporada
traballando e gañando cartos que sempre lle virían ben a el e a súa familia,
hasta que tivera que interromper a súa estancia no país debido ao brote dunha
enfermidade mental, a que non lle permitiría continuar coa labor que viñera
facendo e que o acompañaría para o resto da súa vida. Os veciños que aínda o
recordan falan dun mozo alto e ben parecido cando retorna ao seu pobo, pero
tamén se lembran da súa actitude á hora de saudalo ou intentar levar unha
conversa con el. Antón non se mostraba violento nin agresivo con ninguén e
respondería aos saúdos da xente pero logo volvería ao seu mundo reservado de
preguntas, respostas e conversas consigo mesmo.
O primeiro que fixo Piloto foi mirar si
estaban desatrancadas as portas. A cociña tiña dúas: unha que daba ao o
Cruceiro e outra cara o patio. Non tardaría en darse conta que a do Cruceiro
estaba pechada coa tranca que seu amo lle poñía todas as noites despois de
cear. A que daba ao patio non tiña tranca pero resultaba imposible para el saír
por alí xa que a porta abría cara dentro e non tiña maneira de enganchala coas
súas patas para tirar por ela, ademais sempre andaba ateixada.
Ocorréuselle ladrar, primeiro baixo,
despois mais forte, para acabar ouveando como un lobo, de feito el era de raza
lobeira. Cada pouco paraba e escoitaba por si se oía algún ruído fóra e, ao non
ser así, volvía empezar de novo. Sabía que xa non ía ser capaz de volver a
durmir, entón acabaríase deitando ao lado da cociña esperando que se fixese de
día para seguir chamando a atención.
Os veciños que tiñan mais preto era un
matrimonio que durmían nunha casa pegada ao patio. Serían precisamente eses
veciños os primeiros en estrañarse dos ladridos e xemidos de Piloto. Xa os oíran
durante a noite, a unhas horas que se quedaran desvelados e volverían a escoitalos
contra a mañá, pero tampouco lle deran demasiada importancia. Sería entón preto
xa do mediodía que os ladridos irían en aumento e pareceulle como si viñesen de
lonxe, ou de algún lugar pechado, cando a aquelas horas o can sempre andaba por
fóra.
Para quitarse de dúbidas, acordaron
achegarse á porta do patio e, desde alí, chamaron varias veces por Antón sen
ter resposta, ademais Piloto aumentaría os seus ladridos, quedando claro agora
que estes procedían da cociña, o que quería dicir que algo raro lles pasaba aos
habitantes da casa. Aínda así, para estar mais seguro, deron a volta polo
Cruceiro para achegarse á entrada dese lado volvendo a chamar e petar forte na
porta de madeira, conseguindo con iso enfurecer mais ao can, pero non obtería
ningunha resposta do seu dono.
Alertados algúns familiares e veciños,
decidiran entrar no patio e, co que puideron ver a través do cristal dá xanela,
ademais do cheiro que aínda se percibía, daríanse conta da gravidade da
situación. O grupo de xente tiña claro que era urxente entrar pero Piloto non
llo ía poñer nada fácil.
Acabaran atopando a solución cando alguén
conseguira abrir a porta da cociña que daba ao patio, subido a unha escada e,
desde alí, volver a pechala despois de haber saído o can. O resto da xente
acabaría entrando pola porta do Cruceiro, non sen antes forzala xa que estaba
atrancada por dentro.
Alí
xa pouco se podía facer. O corpo do pobre Antón xa empezara a arrefriarse o
mesmo que a cociña que se había quedado sen leña. Houbo quen quixera separalo
do sitio e levantarlle a cabeza para ver si fosen as queimaduras as causantes
da súa morte, pero alguén avisou do que podía pasar coa xustiza ao mover o
corpo dun falecido accidentalmente e que iso sería traballo dun médico forense
chegado o momento de facerlle a autopsia.
Había pasado pouco mais dun mes do
desenlace de Antón, cando, nun día de Domingo achegárase ao patio un veciño
cunha escada ao lombo e unha escopeta na man. Os que o viran pasar naquela
dirección tiveran un mal presaxio e algún tampouco puido evitar seguilo por
curiosidade. Chegado á porta de entrada ao patio, o home púxose a ollar por
entre os ocos que deixaban ver o que había dentro e, de seguido, despregou a
escaleira subíndose ao muro. Unha vez arriba, apoiou a escopeta contra o seu
ombreiro, apuntou e fixo dous disparos seguidos, logo volvería a cargala e
fixera dous mais. Unha vez rematado o seu "traballo", baixouse,
recolleu a escada e foise por onde viñera sen facer ningún tipo de comentario.
Os que estiveran mirando a escena de lonxe tampouco serían capaces de dicirlle
nada, aínda que a pena e a tristeza era notable.
Piloto dérase pronto conta da presenza
daquel veciño ao que xa coñecía de haber visto mais veces e tivo un
presentimento. Empezara a ladrarlle cando se asomara á porta e aceleraría os seus ladridos cando viu
que se subía ao muro. No momento de apuntarlle coa escopeta, en vez de escapar,
o can fíxose mais forte e, el mesmo intentaría subirse pola parede para que
rematase canto antes o que viñera a facer. Na primeira descarga sentiu como
unhas agullas quentes cravándose polo seu corpo pero seguía consciente ladrando
e tamén queixándose pola dolor. A segunda afectaríalle mais na cabeza e notaba
como ía perdendo a forza e o coñecemento, as outras dúas provocáranlle unha
sacudida pero xa non sentiría dolor.
O último que percibira foi un estado de
paz e acougo seguido dunhas secuencias con imaxes que irían pasando a toda
velocidade pola súa memoria. Así puido ollar o transcurso de toda a súa vida
pasada. Aí volvería a ver ao seu querido Amo contento, acariñándoo, colléndoo
no colo, dándolle de comer e xogando con el.
Piloto tivera moita sorte de que seu dono
nunca o tratara como a un ser inferior, ademais nunca chegou a saber porque o
alcumaban (O Tolo), nin sabía o que iso significaba pero, si a palabra tolo
viña a dicir que facía cousas diferentes da maioría dos humanos, entón o seu
amo si que o era. Antón non bebía e apenas fumaba, nunca lle interesaron as
mulleres, nunca falaba mal de ninguén, tampouco envexaba nin odiaba a ningún
veciño do lugar. El era distinto porque a El nunca se lle ocorrería derrubar a
escola vella e todo o entorno do Cruceiro para deixar os escombros alí mesmo.
Nin tampouco limpar as pedras
centenarias do propio Cruceiro con auga a alta presión, arrancando, extirpando,
aniquilando desta maneira a propia esencia do que este significaba. Ademais,
porque era diferente, El tampouco collería nunca unha escopeta para pegarlle
catro tiros a un can.
Texto por Luis de Olimpia
Moradelha editora